CHẾ ĐỘ ĂN TĂNG CHIỀU CAO CHO TRẺ DẬY THÌ

Chiều cao của con người phát triển liên tục từ khi sinh ra cho tới tuổi trưởng thành, trong đó giai đoạn dậy thì là thời điểm tăng trưởng chiều cao rất nhanh và mạnh.

Các trẻ gái sẽ bắt đầu tăng vọt chiều cao ở những năm đầu dậy thì, còn trẻ trai bắt đầu tăng mạnh chiều cao muộn hơn, ở những năm cuối của giai đoạn dậy thì. Cả nam và nữ sẽ gần như không thể cao thêm được nữa khi đã bước vào tuổi trưởng thành.

Có nhiều yếu tố khác nhau tác động tới sự phát triển của chiều cao con người, trong đó quan trọng nhất và chủ yếu nhất là yếu tố di truyền, tuy nhiên di truyền lại là yếu tố không thể thay đổi được. Trong những khía cạnh có thể tác động thì chế độ dinh dưỡng và tập luyện sẽ có ảnh hưởng quyết định tới chiều cao cuối cùng đạt được ở tuổi trưởng thành, do đó trẻ em tuổi dậy thì cần có chế độ ăn cân bằng, lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất để có thể có được sự phát triển thể chất, tinh thần cũng như chiều cao tối ưu.

Khi bước vào tuổi dậy thì, lượng năng lượng cần cung cấp cho trẻ mỗi ngày tương đương với mức của người trưởng thành, từ 2200 tới 2400 calo. Trẻ cần được cung cấp lượng năng lượng lớn như vậy không chỉ bắt nguồn từ việc trẻ đang phát triển nhanh và mạnh về thể chất, tâm thần kinh, mà còn vì trong giai đoạn này trẻ hoạt động thể lực rất nhiều nên cần bổ sung nhiều năng lượng.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì cần lưu ý những vấn đề sau:

• Carbohydrate: Là một trong ba thành phần dinh dưỡng chính (hai thành phần còn lại là lipid và protein), cung cấp phần lớn năng lượng cho trẻ. Lượng năng lượng do carbohydrate cung cấp chiếm 60 – 70% tổng lượng năng lượng cần thiết hàng ngày. Nên sử dụng carbohydrate từ những thực phẩm có lợi (chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt) để trẻ hưởng được nhiều lợi ích về sức khỏe, ngăn ngừa tình trạng thừa cân, béo phì.
• Lipid: Lipid là thành phần quan trọng đối với trẻ ở tuổi dậy thì. Ngoài tác dụng giúp trẻ ăn ngon miệng, lipid cung cấp nhiều năng lượng và là yếu tố không thể thiếu để cơ thể hấp thu được các vitamin A, D, E, K. Trong giai đoạn dậy thì trẻ cần được cung cấp cả các chất béo bão hòa (thường thấy nhất trong mỡ động vật) và cả các chất béo không bão hòa (thường thấy nhất trong dầu thực vật, dầu cá), và lượng lipid cần mỗi ngày khoảng 40 – 50 g.

• Protein: Dậy thì là giai đoạn trẻ phát triển thể chất rất mạnh, do đó cần lượng protein nhiều hơn so với người trưởng thành. Lượng năng lượng do protein cung cấp chiếm khoảng 15% tổng lượng năng lượng cần thiết hàng ngày. Tốt nhất nên cho trẻ sử dụng protein có nguồn gốc từ động vật, để ngoài protein, trẻ còn hấp thu thêm được các yếu tố vi lượng khác sẵn có trong thực phẩm.
• Calci: Calci là yếu tố không thể thiếu để trẻ phát triển xương nhằm giúp xương chắc khỏe và đạt chiều cao tối đa. Mỗi ngày trẻ cần được cung cấp 1200 mg calci.
• Sắt: Sắt rất quan trọng đối với trẻ trong giai đoạn dậy thì, đặc biệt là ở trẻ gái (bởi trẻ gái bắt đầu có kinh nguyệt). Trẻ trai cần 12 – 18 mg/sắt mỗi ngày, còn ở trẻ gái nhu cầu sẽ cao hơn, 20 mg/sắt mỗi ngày.

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng phù hợp, trẻ cần được vận động, luyện tập thể dục thể thao, bởi giai đoạn dậy thì là giai đoạn cuối cùng trẻ có thể đạt được chiều cao tối ưu. Trẻ được vận động rèn luyện không chỉ có ý nghĩa về phát triển chiều cao mà còn tạo lập thói quen ở trẻ, giúp trẻ duy trì lối sống năng động, rất có ý nghĩa trong việc phòng chống các bệnh tật sau này.