Chăm sóc sức khỏe và chế độ dinh dưỡng cho mẹ bầu trong thời kỳ mang thai là điều hết sức cần thiết để cả hai mẹ con đều khỏe. Bảng dinh dưỡng cho bà bầu dưới đây là gợi ý để mẹ bầu ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng đảm bảo cho sự phát triển của thai nhi, đáp ứng được nhu cầu về dinh dưỡng của cơ thể mẹ và năng lượng để tạo sữa nuôi con.
Nuôi con khoẻ mạnh, thông minh là niềm vui, hạnh phúc của mỗi gia đình. Muốn con sinh ra được khoẻ mạnh, mỗi người mẹ cần biết chăm sóc sức khoẻ ngay từ khi biết mình có thai. Nếu người mẹ bị gầy yếu, suy dinh dưỡng sẽ sinh ra trẻ nhẹ cân và suy dinh dưỡng.
Bảng dinh dưỡng cho bà bầu cần có những chất gì?
Nhóm chất dinh dưỡng
Nhu cầu về năng lượng: Phụ nữ khi mang thai có nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng cao hơn trước khi có thai, nhu cầu năng lượng của người mẹ tăng tỷ lệ thuận với tuổi của thai nhi. Gạo là chất chủ yếu làm tăng thêm năng lượng cho bà mẹ mang thai, ngoài ra còn có bắp, khoai, mì… Như vậy khi mang thai mỗi ngày bạn cần bổ sung khoảng 300 kcal.
Bà bầu cần bổ sung đầy đủ dưỡng chất để tràn đầy năng lượng cho bản thân và thai nhi
Nhu cầu về chất đạm: Ngoài cơm và lương thực khác như bắp, khoai,.. bà mẹ cần ăn bổ sung chất đạm từ đậu xanh, mè, đậu phộng, đậu nành và các loại đậu khác. Vì khi mang thai nhu cầu chất đạm ở người mẹ tăng lên giúp việc xây dựng và phát triển cơ thể của trẻ. Nguồn chất đạm động vật đáng chú ý là các loại thuỷ sản như: tôm, cua, cá, ốc…
Theo bảng dinh dưỡng cho bà bầu khuyến nghị cho người Việt Nam thì phụ nữ có thai trong 6 tháng cuối, nhu cầu cần bổ sung là 350 kcal và 15g protein/ ngày.
Nhu cầu về lipid: Chất béo cần cung cấp 20% -30% năng lượng khẩu phần, mẹ bầu nên dùng các chất béo không no có nhiều trong rau xanh, trái bơ, dầu cá, dầu ô liu, đậu phộng, mè và một số loại cá mỡ.
Nhóm vitamin và chất khoáng
Vitamin và chất khoáng: Cần phải được bổ sung các vitamin, đặc biệt là vitamin A, vitamin B và B1. Vitamin A có vai trò đặc biệt trong hoạt động thị giác và tham gia làm giảm nhiễm trùng trong cơ thể. Vitamin D giúp cho sự hấp thụ các chất khoáng, tránh được hậu quả trẻ bị còi xương ngay trong cơ thể mẹ.
Nhu cầu về một số vi chất dinh dưỡng như sắt, kẽm, canxi,… của các mẹ cũng tăng trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Canxi chiếm 1/3 khối lượng chất khoáng trong cơ thể, khoảng 98% lượng canxi của cơ thể nằm ở xương và răng. Chính vì thế, canxi rất cần thiết cho sự phát triển của trẻ nhỏ.
Phụ nữ có thai trong 3 tháng cuối cần 1000 đến 1200 mg/ ngày. Đối với mẹ bầu nhu cầu của hầu hết các vitamin như vitamin A, B1, B2, PP và vitamin C đều cũng sẽ cao hơn bình thường.
Vitamin B1 là yếu tố cần thiết để chuyển hoá gluxít, ngũ cốc và các loại họ đậu là nguồn vitamin B1 tốt nhất. Bữa ăn cần cung cấp đủ chất đạm (protein) vì chất đạm cần cho thai nhi phát triển. Các loại thức ăn động vật như thịt, cá, trứng, sữa có nhiều chất đạm. Các thức ăn như đậu phộng, đậu nành, mè và dầu mỡ còn cung cấp cho cơ thể chất béo, làm bữa ăn ngon miệng và dễ hấp thu các chất dinh dưỡng khác.
Ngũ cốc chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi
Trong bữa ăn của mẹ bầu không thể thiếu rau xanh và trái cây, vì đây là loại thức ăn có nhiều vitamin và chất khoáng. Mẹ bầu nên ăn các loại rau ngót, rau muống, rau giền và các loại hoa quả chín như chuối, đu đủ, cam , xoài… Trong thai kỳ, chế độ ăn uống rất quan trọng vì ảnh hưởng tới sức khoẻ của cả mẹ lẫn con. Nên ăn nhiều trái cây giàu vitamin C để tăng sức đề kháng và hỗ trợ hấp thụ sắt từ bữa ăn, đây cũng là nguồn chất xơ giúp mẹ bầu tránh được chứng táo bón trong thai kỳ.
Bảng dinh dưỡng cho bà bầu đề phòng thiếu máu
Thiếu máu là bệnh phổ biến hay gặp ở những phụ nữ có thai (32,8%), đặc biệt là ở những người đẻ dày và ăn uống thiếu thốn. Bệnh thiếu máu có ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ cả mẹ lẫn con. Thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu thiếu sắt, ảnh hưởng đến sự phát triển thể lực, trí tuệ; giảm khả năng lao động và học tập; sức khỏe kém.
Bà bầu cần bổ sung những thực phẩm này để đề phòng thiếu máu cho mẹ và bé
Phụ nữ có thai bị thiếu máu dễ dẫn đến sẩy thai, đẻ non, con sinh ra có nguy cơ cân nặng sơ sinh thấp. Thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh thường là do người mẹ bị thiếu sắt (54,3%) nên lượng sắt dự trữ trong cơ thể trẻ thấp. Ăn uống hợp lý là biện pháp phòng chống bệnh thiếu máu tốt nhất.
Theo bảng dinh dưỡng cho bà bầu, phụ nữ mang thai cần được uống viên sắt hoặc viên đa vi chất để phòng chống thiếu máu ngay từ khi bắt đầu có thai đến một tháng sau khi sinh. Để tăng quá trình chuyển hoá và hấp thu sắt, cần tăng cường vitamin C từ rau xanh và quả chín trong bữa ăn hàng ngày.
Những lưu ý khi thực hiện chế độ ăn theo bảng dinh dưỡng cho bà bầu
Trong chế độ ăn, người mẹ không nên kiêng khem nhưng cũng cần chú ý một số vấn đề như: không nên uống rượu, cà phê, uống nước trà đặc, hút thuốc lá, giảm ăn tối đa các loại gia vị gây kích thích như ớt, hạt tiêu…hạn chế mức thấp nhất việc sử dụng thuốc kháng sinh.
Bên cạnh đó, mẹ bầu không nên làm những công việc nặng để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho thai nhi. Trong thời gian có thai, người mẹ cần được sự quan tâm, chăm sóc chu đáo của gia đình và xã hội, đây sẽ là nguồn động viên giúp họ yên tâm, tin tưởng sinh đẻ được “mẹ tròn, con vuông”.
Khi áp dụng theo Bảng dinh dưỡng cho bà bầu, phụ nữ mang thai sẽ có một chế độ dinh dưỡng tốt, đầy đủ, người mẹ sẽ cho ra đời một em bé thông minh, khoẻ mạnh là tiền đề tốt cho sự phát triển của bé sau này.
