6 Lưu ý để trẻ không bị thấp còi

Phụ huynh nên cho trẻ chơi ngoài trời hoặc tham gia các môn thể thao có thể giúp xương khỏe mạnh. Ảnh: Parenting.firstcry.

Theo tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, các nhà khoa học chỉ ra chiều cao của trẻ phát triển mạnh trong một thời kỳ nhất định. Nếu bỏ qua thời kỳ này, trẻ sẽ mất đi cơ hội phát triển chiều cao tối ưu.

Do đó, để phát triển chiều cao hiệu quả nhất cho các trẻ, bậc phụ huynh cần biết rằng chiều cao thường do cả yếu tố can thiệp được lẫn yếu tố không can thiệp được quyết định.

Gene và giới tính được xem là các yếu tố không thể can thiệp mà chỉ được thừa hưởng từ di truyền. Trong khi đó, dinh dưỡng, mức độ tập luyện, vận động, hormone, tình trạng dùng thuốc là các yếu tố can thiệp được trong quá trình phát triển của trẻ.

Ngoài ra, thời điểm can thiệp đóng vai trò quan trọng. Các nghiên cứu cho biết chăm sóc toàn diện và cả quá trình tạo điện kiện tối ưu nhất cho phát triển chiều cao. Tuy nhiên, phụ huynh cần quan tâm sớm, kịp thời và đúng mức vào 3 giai đoạn gồm mang thai, 0-2 tuổi và tiền dậy thì, dậy thì.

Đây là những giai đoạn có sự gia tăng chiều cao mạnh nhất. Cụ thể, trong thời kỳ mang thai, chiều cao các bé đạt được 50 cm; năm thứ nhất các bé tăng thêm 25 cm; năm thứ 2 tăng thêm 10-12 cm; các năm tiếp theo tăng 5-7 cm/năm. Đặc biệt, trong giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì, các bé có thể tăng 7-15 cm/năm.

Khi không thể lựa chọn hay cải thiện được gene, giới tính của trẻ, bác sĩ Trọng Hưng cho hay phụ huynh vẫn có thể cải thiện chiều cao cho trẻ bằng 6 cách sau:

Đảm bảo dinh dưỡng tốt cho cả mẹ và bé

Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình tăng trưởng. Mẹ hoặc/và trẻ thiếu dinh dưỡng sẽ ảnh hưởng đến phát triển của các trẻ nói chung, trong đó có chiều cao nói riêng.

Vì vậy, người mẹ cần cải thiện các tình trạng dinh dưỡng trước khi mang thai như tránh suy dinh dưỡng, tránh thừa cân/béo phì, tránh thiếu hụt các vi chất… Suốt quá trình mang thai, thai phụ cần được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ, tránh thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, duy trì chế độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý, được khám thai và tư vấn dinh dưỡng định kỳ.

Trong khi đó, trẻ em nên được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, kéo dài đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn. Khi trẻ được 6 tháng tuổi, phụ huynh nên cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng phù hợp với lứa tuổi.

Từ đó, trẻ sẽ có đủ năng lượng, cân đối các chất sinh năng lượng (đạm, béo, bột đường) và các vitamin, khoáng chất cần thiết để phát triển toàn diện. Bên cạnh đó, phụ huynh cần chú ý những thực phẩm giàu chất đạm và canxi như thịt, cá, tôm, cua, trứng và các sản phẩm từ trứng và sữa.

Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ thúc đẩy sự tăng trưởng cũng như phát triển ở trẻ em và thanh thiếu niên. Trong giấc ngủ sâu, cơ thể giải phóng các hormone cần thiết để phát triển. Do đó, ngủ đủ giấc cho phép trẻ tăng trưởng tối ưu.

Nên đi khám, tư vấn dinh dưỡng định kỳ

Phụ huynh nên cho trẻ đi khám, tư vấn dinh dưỡng để các bác sĩ phát hiện việc thiếu hụt về vi chất dinh dưỡng (thiếu vitamin D, can xi, sắt, kẽm, …), chỉ ra các thói quen dinh dưỡng chưa đúng (chỉ ăn nước, quá ít dầu mỡ, không đa dạng thực phẩm…). Điều này giúp bác sĩ đưa ra các biện pháp can thiệp sớm và phù hợp với từng trẻ, góp phần thúc đẩy sự phát triển tối đa tầm vóc.

Trẻ nên được khám và tư vấn dinh dưỡng định kỳ. Ảnh: Onlymyhealth.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên cũng quan trọng đối với sự phát triển thể chất bình thường. Ví dụ, chơi ngoài trời hoặc tham gia các môn thể thao có thể giúp xương khỏe mạnh, đặc và chắc khỏe hơn.

Thường xuyên theo dõi biểu đồ tăng trưởng

Phụ huynh cần theo dõi biểu đồ tăng trưởng để biết được sự phát triển của các bé, đồng thời đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời, giúp trẻ phát triển tối đa tầm vóc.

Tiêm chủng, bổ sung vitamin A và tẩy giun định kỳ

Đây là những giải pháp quan trọng để tăng cường sức đề kháng và phòng chống các bệnh về ký sinh trùng. Từ đó, trẻ sẽ ít bị bệnh và phát triển toàn diện.